Kondycja naszej skóry świadczy o naszym zdrowiu. Jeśli w organizmie dzieje się coś złego – zmęczenie, stres, choroby – odbija się to w wyglądzie skóry.

Wydaje się nam, że traktujemy naszą skórę ze szczególną troską, ale często kosmetyki, których używamy do mycia czy pie­lę­gnac­ji skóry zawierają sztuczne chemiczne substancje, które zamiast pomóc szkodzą naszej skórze. Warto więc świadomie do­bie­rać kosmetyki do oczyszczania i pie­lę­gnacji, aby nie narażać naszej skóry nie­pot­rzeb­nie.

Co bardziej świadomi konsumenci szukają na półkach kosmetyków z etykietą „bio”, „eko”, czy „naturalny”, jednakże nie ist­nie­ją dziś żadne prawne uregulowania do­ty­czą­ce kosmetyków naturalnych. Ko­rzys­ta­ją z tego producenci, którzy nadużywają słowa „naturalny” i określają nim pro­duk­ty składające się w znacznym stopniu z  substancji syntetycznych z niewielką za­led­wie domieszką naturalnych surowców. Analizując skład kosmetyków, nawet tych z najwyższej półki, często możemy być zaskoczeni faktem, że zawierają w przeważającej mierze najtańsze, syntetyczne surowce.

Sprawdzajmy więc dokładnie listę składników umieszczoną na opakowaniu, tzw. listę INCI (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients). INCI używa łacińskich i angielskich nazw, które dla przeciętnego klienta są ciężkie do rozszyfrowania, ale to jedyny sposób, aby świadomie odróżniać kosmetyki naturalne od konwencjonalnych. Aby ułatwić czytanie listy składników, w zakładce „Niebezpieczne składniki w kosmetykach” zostały opisane najważniejsze substancje szkodliwe.

Kosmetyki naturalne od konwencjonalnych różni przede wszystkim ilość zawartych w nich czystych surowców naturalnych.

Kosmetyk naturalny nie powinien posiadać składników uznanych za szkodliwe i wymienionych na listach nieaprobowanych substancji, wg standardów przyjętych przez światowe organizacje certyfikujące naturalne i organiczne kosmetyki. Lista wybranych organizacji certyfikujących wraz z opisem wytycznych zawarta jest w zakładce „Certyfikaty organiczności”

Poza wodą przy produkcji kosmetyków sto­so­wane są podstawowe grupy substancji: oleje, emulgatory, substancje za­pa­cho­we i konserwanty.

Substancje aktywne

W kosmetykach naturalnych składnikiem czynnym są naturalne oleje, ekstrakty z roślin i wody roślinne pochodzące w wię­kszo­ś­ci z upraw organicznych. Dzięki temu są to dro­go­cen­ne, nieprzetworzone substancje, nie­z­wyk­le skuteczne i jednocześnie czyste, wolne od pozostałości nawozów sztucznych i pes­ty­cy­dów, o dużej wartości biologicznej, pozyskane najczęściej w drodze procesów fizycznych bez użycia chemii.

Bazą kosmetyków konwencjonalnych są pra­wie wyłącznie tanie i łatwo dostępne oleje syntetyczne, będące pochodnymi przemysłu petrochemicznego. Pokrywają one skórę cien­kim, nieprzepuszczalnym filmem, zaburzając podstawowe, fizjologiczne funkcje skóry — zarówno oddychanie, jak i prawidłowy me­ta­bo­lizm, co często prowadzi do powstawania zaskórników i zmian trądzikowych. Ponadto substancje te uniemożliwiają prawidłowe wni­ka­nie w skórę składników aktywnych za­war­tych w kremie, czyniąc je w dużej części bezużytecznymi. Co gorsza, badania na zwie­rzę­tach udowodniły, że oleje syntetyczne gro­madzą się w wątrobie, nerkach i węz­łach chłon­nych.

Emulgatory

Emulgatory to substancje, dzięki któ­rym możliwe jest połączenie w emul­sjach fazy olejowej i wodnej. W kos­me­ty­kach naturalnych są to emulgatory pochodzenia roś­lin­nego.

W kosmetykach konwencjonalnych korzysta się z dużo tańszych surowców syntetycznych, np. glikolu polietylenowego (PEG ) oraz glikolu polipropylenowego (PPG). Choć same w sobie nie są toksyczne, powodują, że skóra ludzka staje się przepuszczalna dla ewentualnych substancji toksycznych z otoczenia. PEG mogą powodować alergie skórne. Nie są też bez­piecz­ne dla środowiska naturalnego.

Substancje zapachowe

Naturalne kosmetyki zawierają wyłącznie naturalne olejki ete­rycz­ne czy naturalne wyciągi z roślin i owoców.

W kon­wen­cjo­nal­nych kosmetykach stosowane są za­pa­chy syntetyczne, niekiedy składające się nawet z 200 różnych substancji che­micz­nych. W ocenie wielu specjalistów to właśnie syn­te­tycz­ne zapachy są odpowiedzialne za większość reakcji alergicznych powodowanych dziś przez kosmetyki konwencjonalne.

Konserwanty

Aby kosmetyk mógł stać przez jakiś czas bezpiecznie na półce w łazience, trzeba go poddać konserwacji. W przeciwnym wypadku mogłyby się w nim rozwinąć kultury bakterii czy grzybów, niebezpieczne dla zdrowia i ludzkiej skóry.

Kosmetyki naturalne zawierają jedynie bezpieczne, łagodne konserwanty, które zostały pozytywnie za­o­pin­io­wa­ne i dopuszczone do stosowania przez jed­nos­tki certyfikujące (np. Cosmos czy Ecocert). Wzrost trwałości jest także osiągany poprzez właściwe pH produktu.

W kosmetykach konwencjonalnych do kon­ser­wac­ji stosuje się substancje syntetyczne, kie­dyś uznawane za zupełnie bezpieczne, ostatnio budzące jednak u wielu naukowców spore zaniepokojenie. Mogą one powodować aler­gicz­ne stany zapalne skóry, są także po­dej­rze­wane o negatywne oddziaływanie na system hormonalny człowieka. Aktualnie prowadzi się badania nad potwierdzeniem ich ewentualnego związku z niektórymi chorobami no­wot­wo­ro­wymi.